Ciekawostki historyczne Pienin Krzysztofa Kopra - Zapomniany cmentarz epidemiczny pod Ociemnem...

Pierwotnie, jeszcze w latach 20. XX w. jego drewniany poprzednik stał na masowym grobie ofiar zarazy zlokalizowanym w Podociemnem, kilkadziesiąt metrów za kapliczką św. Kingi. Istnienie tego, całkowicie zapomnianego dziś cmentarza, potwierdzają spisane przed ok. 20 laty relacje sędziwych świadków pamiętających stojący tam wielki krzyż i opowieści swoich dziadków o wielkiej niszczycielskiej zarazie sprzed wielu lat.

"Czarna Å›mierć" jak okreÅ›lano ówczesnÄ… katastrofalnÄ… falÄ™ dżumy pojawiÅ‚a siÄ™ w Europie jesieniÄ… 1347 r. wraz z genueÅ„skimi kupcami uciekajÄ…cymi z krymskiej twierdzy Kaffa (obecnie miasto Teodozja). Zaraza bÄ™dÄ…ca najgorszÄ… pandemiÄ… w dziejach ludzkoÅ›ci przybyÅ‚a z Azji (Kirgistan i Chiny) i wg różnych szacunków zabiÅ‚a ok. 30% - 40% mieszkaÅ„ców Europy. 

Zakażenie wywoływała bakteria Yersinia pestis przenoszona przez pchły pasożytujące na szczurach, zaś sama choroba występowała w dwóch odmianach: dymieniczej (powiększenie i pękanie węzłów chłonnych) i płucnej (największa śmiertelność).

W latach 1709-1710 czarna śmierć (nazwa od ciemno barwiących się zmian martwiczych w tkankach i na skórze) dotarła do Polski południowej (wcześniejsze XVII-wieczne epizody były dużo słabsze) w swojej największej fali. Śmiertelność była porażająca i wg kronik wynosiła nawet ok. 80% . W samym Krościenku przy życiu zostało zaledwie kilkanaście rodzin, które po szczęśliwym dla siebie finale zaczęły wznosić kaplicę poświęconą największemu europejskiemu orędownikowi i obrońcy przed zarazą - św. Rochowi (przy ul. Trzech Koron).

 

 

Jest bardzo prawdopodobne, że liczne tutejsze ofiary zarazy pochowano daleko za miasteczkiem, wÅ‚aÅ›nie w Podociemnem, DziaÅ‚o siÄ™ tak w obawie przed powrotem zÅ‚owieszczej plagi. Nie znajÄ…c przyczyn zarazy, dÅ‚ugo uważano bowiem, że roznosi siÄ™ ona przez miazmaty powietrza (ten sposób myÅ›lenia zachowaÅ‚ siÄ™ choćby w dawnym tekÅ›cie modlitwy suplikacyjnej "Od powietrza... zachowaj nas Panie"). 

Samo miejsce byÅ‚o dobrze wybrane z racji znacznego oddalenia od miasteczka (na pocz. XVIII w. od poÅ‚udnia praktycznie koÅ„czyÅ‚o siÄ™ ono na rogu rynku) i przechodzÄ…cej obok, Å‚atwo dostÄ™pnej drogi. 

Jeszcze długo to posępne nawet w dzień miejsce cieszyło się złą sławą i było powszechnie uznawane jako odwiedzane przez duchy, boginki, topielce i leśne demony.