Pod Batorym i Pod Gackiem

Odsłonięcie kolejnych Tablic Szalayowskich w Szczawnicy odbyło się zgodnie z przyjętymi przez Józefa Szalaya zasadami - uroczyście, elegancko, z zaproszonymi gośćmi, w gronie najbliższej rodziny i z muzyką góralską.

 

Kolejne tablice zostały ufundowane, zawieszone i odsłonięte na Hotelu Batory - tablica "Pod Batorym" oraz, na Hotelu Szczawnica Park - tablica "Pod Gackiem".

 

Odsłonięcia dokonali Pani Renata Gorecka i Pan Grzegorz Gacek a historię szczawnickich Tablic Szalayowskich przybliżyła Dyrektor Muzeum Pienińskiego Pani Barbara Węglarz.

 

Tablice Szalayowskie to drewniane tablice znajdujące się na budynkach, w których wynajmowane są pokoje dla kuracjuszy, wczasowiczów i turystów. Tablice zwane są Szalayowskimi, ponieważ pomysł ich wprowadzenia i pierwotne wykonanie przypisuje się Józefowi Szalayowi (1802-1876), twórcy szczawnickiego uzdrowiska, w ten sposób w Szczawnicy kultywowana jest stara tradycja, a z drugiej tablice są ciekawym i niecodziennym sposobem, by ułatwić turystom poruszanie się po mieście. "Chłopskie mieszkania wynajmowane gościom były początkowo bardzo prymitywne; w izbach mieszkalnych brakowało podłóg, w kuchniach - kominów, a na podwórkach zalegało błoto. Szalay próbował z tym walczyć, ale gdy zaczął się domagać szklenia okien, wprawiania podłóg i wyprowadzania kominów ponad dach, napotkał na opór miejscowej ludności. Przechytrzył ich jednak właśnie za pomocą owych tabliczek. Ogłosił, że każdy właściciel domu, który doprowadzi zagrodę do wymaganego poziomu, otrzyma prawo do umieszczenia nad drzwiami tablicy z godłem. Dla przyjeżdżających do Szczawnicy była ona czytelnym znakiem, że warunki są godziwe i można w takim domu zamieszkać. Ci, którzy takiej tablicy nie mieli, nie mogli również liczyć na gości."

 

W ciągu 200 lat na szczawnickich domach zawisło ponad 100 tablic, niestety wiele godeł znikło przy rozbiórkach budynków albo przebudowach, kilka z nich znajduje się w Muzeum Pienińskim.